Dünyada 52 ülkede şeker pancarı üretilmekte olup, Türkiye %9,1'lik pay ile Rusya, ABD, Fransa ve Almanya'nın ardından 5'inci sırada yer almaktadır. En çok şeker pancarı, Avrupa`da üretilmektedir. Dünyanın, en büyük 10 şeker pancarı üreticisi ülkenin, dünya toplam şeker pancarı üretimindeki payı %80 dolayındadır.
Türkiye`de şeker pancarı, Ege, Akdeniz sahil kuşağı, Doğu Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu dışında, tüm illerimizde üretilmektedir. İl bazında, en yüksek üretim, Konya`da (%29) gerçekleştirilmektedir.
Türkiye'de en fazla şeker pancarı üretimi gerçekleştirilen il olan Konya' da, 741 bin 441 dekar alanda, 1 milyon 675 bin 340 ton, ikinci il Yozgat'ta ise, 278 bin 814 dekar alanda şeker pancarı üretimi yapıldı. Eskişehir’ de ise 166 bin 649 dekar alanda, 941 bin 487 ton şeker pancarı üretimi yapılıyor.
Ülkemizde Şeker Pancarı üretiminde, “KOTA” ciddi sorundur. Oysa AB'de 1 Ocak 2017'den itibaren şeker sektöründe Kota kalktıktan sonra, AB iç piyasa fiyatları, dünya fiyatları ile eşitlendi. Yani şeker, AB gıda sanayicileri tarafından rekabetçi fiyatlarla kullanılırken, Türk gıda sanayinin, dünya pazarlarındaki rekabetçi gücü giderek düştü.
Cumhuriyetin ilk yıllarında kurulan, Alpullu, Uşak, Eskişehir ve Turhal şeker fabrikaları, hem tüketimi karşıladı, hem de bulundukları çevreye, sosyal ve ekonomik hareket getirdi. Çiftçiye, modern tarımı öğretti. Bugün ise Şeker Fabrikaları, kendi fabrikalarını yapabilecek bilgi birikimine ve teknolojiye sahiptir.
Ülkemizde şeker sektöründe, pancarın yetiştirilmesinde, şeker üretim ve pazarlanmasına kadarki tüm süreçte, üreticilerin de söz ve karar sahibi olacakları, bir örgütlenmenin egemen olması için yeniden yapılandırılmalıdır.
Ayrıca İngiltere’de olduğu gibi şeker fabrikalarının, özelleştirilmesinde, "PAYDAŞ TOPLUM" kavramı geliştirilmelidir. Çünkü paydaş toplum anlayışı özelleştirmede halka arz uygulamalarına öncelik verir.
Şeker pancarı işletmeciliği ile şeker üretimi birbirine bağlıdır. Bu nedenle de AB’de şeker fabrikalarının, yüzde 60’ı, ABD’de, tamamı pancar üreticileri kooperatifleri tarafından işletilmektedir.
Şeker sektöründe ilklere vesile olan Eskişehir, Kazım Taşkent Şeker Fabrikası'nın, temelleri 1 Şubat 1933 yılında atıldı. Kısa sürede tamamlanan kuruluş, 5 Aralık 1933 yılında, işletmeye alındı. Bugüne kadar da ülke ve Eskişehir ekonomisine ciddi katkıda bulundu.
Eskişehir Şeker Fabrikasında başlayan çalışmalar sonrası kurulan 5 büyük Makine Fabrikasında, (Afyon, Ankara, Eskişehir, Erzincan ve Turhal) 1962 yılından sonra, kurulan tüm Şeker Fabrikalarının tamamı, kendi Makine Fabrikalarında, üretilen makinelerle, kendi mühendis ve işçileri tarafından projelendirilmiş ve TŞFAŞ’Şeker Makine Fabrikaları, Fabrika yapan fabrikalar olmuştur.
Eskişehir Şeker Makine Farikası’nda yapılan üretimlerin yaklaşık olarak %90'ı Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi'nin ihtiyaçlarına yönelik olarak gerçekleştirilmektedir. Yeni şeker fabrikası kurulması için gerekli projelendirme ile makina ve teçhizatın %95'i Şeker Şirketi bünyesindeki fabrikalarca üretilmektedir. Eskişehir Makina Fabrikası da bu grupta yer alan fabrikaların en önemlilerinden birisidir.
Eskişehir Şeker Makine Fabrikasını, Şeker İlköğretim İlkokulu' nda 15 yıl görev yaptığım süre içinde ve yıllardır da başarılı çalışmalarına tanık oluyoruz. Bu başarılı çalışanlarında en önemli unsur, fabrika içinde atamalarda liyakatin ön planda tutulması, birimlerde sorunları görüşen, tartışan ve çözümler üretip hayata geçiren, en önemlisi de kurumu, yaşamaya değer bir ortam haline getiren ve işgücünün de sonsuz yeteneklerinden tam olarak yararlanılan ortamdır.
Cuma günü Eskişehir TŞFAŞ’in Eskişehir Makine Fabrikasına ziyarette
bulunduk. Uzun yıllardır İmalat müdürü olarak görev yapan ve yıllardır başarılı çalışmaları ile dikkat çeken, Müdür Sayın Yaşar ÖZÜDOĞRU’nun emekli olmasından sonra Şeker Makine fabrikasının müdürlüğünü de vekâleten yürüten, Sayın Vahit ARAS’la sohbette, fabrika ile ilgili konulara hâkimiyeti ile dikkat çekti.
Sayın ARAS, sohbet süresince, akılcılık, bilimsellik ve manevi hazzı, her düşünce ve söyleminde hissettirdi. Aldığı her görevi de, layıkıyla temsil ediyor, yaşantısı, davranışı, düşünceleri, fikirleri, icraatı ile de örnek oluyor.
Sayın ARAS, faktörler ne kadar değişse de, değişen koşullara uyan ve insanlarla, iyi ilişki kurabilen, imkânların elverdiği sürece de her etkinlik ve faaliyetin içinde olmak isteyen bir yapıdadır.
Sayın ARAS, bir yöneticide sahip olması gereken, bilgi, deneyim, önsezi, yetki ve sorumluluk trafiğini doğru yönlendirme ve denetleme, başarı ve başarısızlıkları paylaşabilme, ekibini eğitebilme gibi, meziyetlere de sahiptir.
Sayın Vahit ARAS, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. (kısaca Türkşeker) ve Eskişehir Şeker Makine Fabrikasının, amaçları ve hedefleri, misyon,-vizyonu, stratejileri, tarihçesi, kurumsal ilkeleri doğrultusunda ekibi ile birlikte, projeler üretmekte ve icraat sergilemektedir. Kutluyoruz.
