Türk tarihinde kimi cesareti, kimi fedakârlığı, kimi sadakati, kimi düşünceleri ile şöhret bulmuş mümtaz insanlarımız vardır. Öyleleri vardır ki, isimleri anıldığında, karakterleri akla gelir. Yunus Emre ve Nasreddin Hoca bu insanlarımızdan ikisidir.
Bu iki düşünürümüzü, bugünkü ve gelecek nesillere tanıtma görevi, öncelikle eğitim kurum ve kuruluşlarına ve il, ilçe ve beldelerimize, özellikle de üniversitelerin, ilgili bölümlerine ve Halk Bilimcilerimize düşmektedir.
Tarihimizdeki mümtaz insanımız, çocuk ve gençlerimizin, kişiliğinin, daha sağlam gelişmesini sağlarlar. Özellikle de tarihimizde ve ilimizdeki bu mümtaz şahsiyetler, çocuk ve gençlerimiz için somut birer örnektir.
Ayrıca insanımız, özelikle de gençlerimiz ve çocuklarımız, sevgi, hoşgörü, doğruluk, dürüstlük, cesaret, fedakârlık, yardımseverlik, sorumluluk, vefa, sabır, azim, hak ve hukuk, vatan sevgisi gibi çeşitli vasıfları, Nasrettin Hoca, Mevlana ve Yunus Emre gibi mümtaz insanlarımızdan öğrenecektir
Bu insanlarımızdan biri de Nasreddin Hoca’dır. Nasreddin Hoca, Sivrihisar’ın Hortu köyünde 1208 yılında doğdu. Nasrettin Hoca, Sivrihisar’da medrese eğitimi aldı. Babasının ölümü üzerine Hortu’ya dönerek köyün imamı oldu. 1237’de Akşehir’e yerleşti, Kadılık görevinde bulundu. Bu görevlerinden dolayı kendisine, “Nasuriddin Hâce” adı verilmiş, sonradan bu ad “Nasreddin Hoca” ismini almıştır.
Ülkemizde Nasreddin Hoca genellikle fıkra üstadı olarak bilinir. Oysa Adalet İlkokulu’da görevli olduğum yıllarda tanıdığım, Japon Halk Bilimcisi MİKSİKO KOJİMA’ ya göre, Nasreddin Hoca bir "DÜŞÜNÜR”, "HALK FİLOZOFU", "SOSYOLOG" , "MÜDERRİS" , "HUKUKÇU" ve TASAVVUFÇU" “dur.
Japon Halk Bilimcisi MİKSİKO KOJİMA, Nasreddin Hoca’yı, tanımayı tesadüflere ve kulaktan duyma sözlere bırakmadı. O nedenle de, üç yıl Türkçe öğrendi. Daha sonrada, Nasreddin Hoca’ yı, her yönü ile ele alıp doğru bilgileri ulaştı. Hatta hangi fıkraların, Nasreddin Hoca’ya ait olup olmadığını bilecek kadar da onu tanıdı.
MİTSUKO KOJİMA, elde ettiği bilgilerle, Japonya’da, Nasreddin Hoca günleri düzenledi. Gelen davetleri karşılamakta da büyük güçlük çekti. Nasreddin Hoca’yı da Japon halkına sevdirdi.
Tokyo Metropolitan Müzesi’nde, 2003 Türkiye Yılı nedeniyle açılan, `Türkiye`de üç Büyük Medeniyet" sergisi çerçevesinde düzenlenen, “Nasreddin Hoca" konulu konferans, büyük ilgi görmüştü. Bayan MİTSİKO KOJİMA’ nın, Türk kültürü hakkında verdiği konferans, müze ziyaretçilerinin, büyük ilgi gösterdiği etkinliklerin başında geldi.
MİTSUKO KOJİMA ile yapmış olduğumuz sohbette, pek çok fıkranın, Nasreddin Hoca’ ya ait olmadığını söyledikten sonra " Kişi fıkra söylemiş, tutulabilmesi içinde Nasreddin Hoca’ya mal etmiş" dedi.
MİTSUKO KOJİMA’ ya göre, Nasreddin Anadolu halkının yaşama biçimini, güldürü öğesini, alay ve eğlenme türünü, övgü ve yergi becerisini dile getirmiştir. O’nunla ilgili gülmeceleri oluşturan öğelerin odağında, sevgi, yergi, övgü var.
MİTSUKO KOJİMA’nın tespit ettiği, bu öğeler, Anadolu insanının, belli olaylar karşısındaki tutumun yansıtan, düşünce ürünlerini oluşturur. Nasreddin Hoca, halkın duygularını yansıtan, bir gülmece odağı olarak ortaya çıkarılır. Halk, yıllardır Nasreddin Hoca'nın dilinde ve düşüncelerinde kendi düşüncesini buldu ve sesini duyurdu. Yaratıkları fıkraları Nasreddin Hoca’ya mal etmeleri de bundandır.
Nasreddin Hoca, Yunus Emre ve Mevlana gibi insanlarımız, evrensel kimlik taşırlar. O nedenle de her yere giderler, her yere yerleşirler ve her yerde yaşama imkânı bulurlar. Bu gelişmeler, Nasreddin Hoca ve Yunus Emre gibi, insanlarımızın, ne kadar müstesna insanlar olduğunun da tescilidir.
Fas'ta gerçekleştirilen UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükümetler arası 17. Komite , "Nasreddin Hoca fıkralarını anlatma geleneği", UNESCO “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi”e alındı.
Sivrihisar’da bu yıl 9.'su düzenlenecek olan Uluslararası Nasreddin Hoca Kültür ve Sanat Festivali, 11-12-13 Temmuz tarihlerinde birbirinden renkli etkinliklerle ziyaretçilerini ağırlayacak. Tarih, kültür ve eğlence 11-13 Temmuz'da Sivrihisar'da buluşuyor.
Sivrihisar Belediye Başkanı Habil Dökmeci, "1208 yılında Sivrihisar'ımıza bağlı Hortu köyünde doğan Türk-İslam kültürü filozoflarından Nasreddin Hoca'mızı anmak ve gelecek nesillere aktarmak adına düzenleyeceğimiz Uluslararası Nasreddin Hoca Kültür ve Sanat Festivalimizi 7-14 Temmuz günleri arasında gerçekleştireceğiz. 817'nci doğum yılında anacağımız Nasreddin Hoca'mızın torunları olarak onu anmaya, değerlerini ve düşüncelerini gelecek nesillere aktarmak adına var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz. 9’uncusunu düzeleceğimiz festivalimizi adına yakışır şekilde yapacağız" dedi.
Akşehir Belediyesi de 1959'dan bu yana kesintisiz düzenlenen Uluslararası Akşehir Nasreddin Hoca Şenliği'nin 66'ncısını, 5-15 Temmuz 2025 tarihlerinde gerçekleştirecek. 10 gün boyunca Konya'nın Akşehir ilçesi, kültür, sanat ve mizahın merkezi olacak.
Sivrihisar ve Akşehir’ de, Nasreddin Hoca Kültür ve Sanat Festivallerinin, düşünülmesi olumlu bir gelişmedir. Ancak Nasreddin Hoca, Türk milletinin mizah anlayışının ve zekasının sembolüdür ve bir düşünürdür. Bu nedenle de yapılacak etkinliklerde, konferans, sempozyum ve panel gibi etkinliklere de yer verilerek, Nasreddin Hoca, gerçek kimliği ile tanıtılması, toplum, özellikle de çocuk ve gençlerimiz açısından daha yararlı olacaktır.
